شیخ شهید

شیخ شهید؛ فقیه تهران، دیده‌بان ایران

نویسنده: علی ابوالحسنی (منذر)

قطع: رقعی

شمارگان: 500 نسخه

صفحات: 247 

 
این کتاب همان‌گونه که از عنوانش پیداست درباره شیخ فضل‌الله نوری است، اما ویژگی‌هایی دارد که آن را از 11 اثر دیگر استاد ابوالحسنی درباره شیخ شهید متمایز می‌سازد.
 
کتاب «شیخ شهید؛ فقیه تهران، دیده‌بان ایران»، که به کوشش محمدصادق ابوالحسنی گردآوری شده است، جان‌مایه مدخل منتشرنشده شیخ شهید به قلم استاد ابوالحسنی (منذر) است که آن را در دهه 13۸۰ برای دانشنامه علمای عصر مشروطه آماده کردند ــ که این دانشنامه مهم متأسفانه هنوز پس از گذشت سال‌ها منتشر نشده است. بنابراین محتوای اصلی کتاب کاملا حالت دانشنامه‌ای دارد؛ به صورتی که جامعیت اختصار و تناسب با ادبیات دانشنامه‌‎ای را در خود جمع کرده است.
 
همین ویژگی می‌تواند اثر حاضر را از یازده اثر دیگر استاد ابوالحسنی درباره شیخ شهید ممتاز گرداند، اما برای جامعیت بیشتر کتاب، به مدخل یادشده بسنده نشده و مطالب آن با استفاده از سایر آثار استاد ابوالحسنی درباره شیخ شهید تکمیل شده است.
 
افزون بر این، سیر تاریخی وقایع مشروطه در خلال زندگی شیخ فضل‌الله برجسته شده تا درهم‌تنیدگی زندگانی شیخ با تحولات عصر نهضت تنباکو و مشروطه بیشتر ملموس شود.
 
این ویژگی‌ها کتاب «شیخ شهید؛ فقیه تهران، دیده‌بان ایران» را پاسخگوی نیاز آن دسته از علاقه‌مندان به تاریخ مشروطه و شیخ فضل‌الله نوری ساخته است که مایل‌اند در آغاز با ساختار و کلیات مباحث مربوط به شیخ فضل‌اللّه نوری آشنا شوند و بدین وسیله بنیه پژوهشی خود را برای مباحث تخصصی و تفصیلی بالا برند.

فهرست مطالب

طلیعه
فهرست مطالب
بیانات مرجع عالیقدر آیت‌الله العظمی سبحانی (درباره شیخ شهید و استاد ابوالحسنی منذر(ره))
سیری در زمانه و کارنامه شیخ فضل‌الله نوری(ره)
۱. زیست‌نامه تاریخی
    ۱-۱. ولادت و خاندان
    ۲-۱. سفر به تهران
    ۳ـ۱. هجرت به عتبات
    ۴-۱. بازگشت به تهران
    ۵-۱. ابعاد فعالیت‌های شیخ در پایتخت
۲. زیست‌نامه علمی
    ۱–۲. جایگاه بلند علمی
      * تعریف و توثیق شیخ از زبان محقق رشتی(ره)
   ۲-۲. آثار شیخ فضل‌الله نوری
   ۳-۲. شاگردان پرشمار شیخ
۳. زیست‌نامه زمان‌شناختی
    ۱- ۳. غرب‌شناسی
    ۲- ۳. ایران‌شناسی
۴. زیست‌نامه اخلاقی
۵ زیست‌نامه اجتماعی
۶. زیست‌نامه سیاسی
   ۱- ۶. اصول اندیشه سیاسی
     الف. استقلال
        یک) سیاسی
        دو) اقتصادی
        سه) فرهنگی
     ب. عدالت و حکومت قانون
       یک) عدالت، آرمان شیخ
       دو) قانون‌مداری و تقابل با استبداد
    ج. حاکمیت اسلام
۲- ۶. نقش‌آفرینی در تحولات سیاسی
    الف. نقش شیخ در نهضت تحریم تنباکو
    ب. عزل امین‌السلطان
    ج. مواضع و اقدامات در نهضت مشروطیت
       یک) مقدمات نهضت و عدالت‌خواهی
               ـ تحصن معترضانه علما در مسجد جامع
               ـ هجرت کبرای علما به قم (۲۳ جمادی‌الاول ۲۴)
       دو) مشروطه اول همراهی اولیه تا طرح شعار مشروطه مشروطه
       سه) واقعه توپخانه
       چهار) تعطیلی مجلس و تحریم مشروطه
       پنج) چالش با استراتژی روس و انگلیس در دوران موسوم به استبداد صغیر
       شش) طرح ترور شیخ فضل‌اللّه نوری
       هفت) ابعاد ستیز شیخ با سفرای روس و انگلیس
8. زیست‌نامه عاشورایی (شهادتنامه)
9. جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
ناگفته‌هایی از خاندان شیخ شهید! گفت‌وشنود استاد ابوالحسنی (منذر) با دکتر ناصر نوری از نوادگان شیخ فصل‌اللّه نوری
تصاویر
فهرست منابع