گفتگو با علی دهقان - چاپ اول
گفت و گو و تنظیم: مرتضی رسولی پور
چاپ اول: 1393
قیمت: 7500تومان
صفحات: 140
واحد تاریخ شفاهی موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران از ابتدای فعالیت خود همواره کوشیده خاطرات رجال و شخصیت های علمی، فرهنگی، سیاسی و نظامی را که از دوران قاجاریه و پهلوی اطلاعاتی دارند ، از طریق مصاحبه و گفتگو ، ثبت ، جمع آوری و منتشر نماید . مجموعه پیش رو گفت و گویی است با علی دهقان که در بیش از 40 فصل ( موضوع محور/ شخصیت محور) ، تنظیم و فهرست شده و ما در غالب این خاطرات بخشی از چراها و چگونگی های نهادهای فرهنگی ،سیاسی، علمی و جریان ساز تاریخ معاصر را به نظاره می نشینیم . در واقع منظور از گفت و گو مبادله ی تفنن آمیز افکار و اندوخته ها نیست.، بلکه مواردی چون تلاش برای رسیدن به واقعیت ، درک و فهم اندیشه ی دیگران ، پاسخ به برخی ابهامات تاریخی و در صورت لزوم نقد و ارائه آنها به جامعه ، مد نظر است. مصاحبه ها گاه موضوع محور است و گاه شخصیت محور و از این رو رویکردی تلفیقی دارد و می توان آن را ترکیبی از تاریخ شفاهی و خاطرات دانست.
آشنایی کوتاه با علی دهقان:
شادروان علي دهقان در شمار فرهنگيان قديمي و دانش
آموخته دارالمعلمين عالي بود كه نزديك به 60 سال از عمر خود را در مدارس و امور
فرهنگي سپري كرده بود. خدمات فرهنگي او با تدريس در مدرسه نظام اصفهان و ادارة
مدرسه ( از 1313 تا 1318) آغاز شد و به ترتيب با رياست دانشسراي مقدماتي پسران
تبريز (از مهر 1318 تا 1323)، رياست فرهنگ آذربايجان غربي ( از 1323 تا 1324)،
بازرس وزارتي در وزارت فرهنگ (1324)، معاونت اداره تعليمات عاليه و دانشسراها ( از
1324 تا 1326)، عضويت در كميسيون "رتبه" دبيران (1327) ، رياست دبيرستان قريب تهران،
رياست آموزش متوسطه ودانشسراها، رياست ادارة فرهنگ آذربايجان شرقي ( از مهر 1329
تا 1338)، مدير كلي فرهنگ آذربايجان ( از 1333 تا 1338) ، رياست دانشكدة زبان هاي
خارجي و ادبيات فارسي و معاونت و قائم مقامي مدرسه عالي دختران ( دانشگاه الزهرا
فعلي) در سال هاي پيش از انقلاب ادامه يافت.
نامبرده در 1326 براي مطالعه در مورد
مؤسسات فرهنگي فرانسه و انگلستان از سوي وزارت فرهنگ به اروپا رفت و پس از يك سال
اقامت در اروپا و بازديد از مراكز فرهنگي سه كتاب نوشت: 1- تعليم و تربيت در
فرانسه 2- تربيت معلم در ايران، فرانسه و انگلستان 3- مدارس حرفه اي در فرانسه كه
كتاب سوم هنوز چاپ و منتشر نشده است.
كتاب " سرزمين زرتشت" (اوضاع
سياسي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي و تاريخي رضاييه) اثر تاريخي و ارزندة اوست كه
در 1348 از سوي انتشارات ابن سينا چاپ و منتشر گرديده است.افزون بر خدمات فرهنگي،
استانداري گيلان (1338-1339) و سپس استانداري آذربايجان شرقي (1339 تا تير 1343)
دهقان را از نزديك با اوضاع اين دو استان آشنا كرد.
در باب تهیه و تنظیم گفت و گوی حاضر:
گفت و گوي پيش رو در تيرماه
1377 در 2 جلسه و جمعاً به مدت 5 ساعت، در منزل نامبرده انجام گرفته و مصاحبه
شونده در آن ضمن تشريح اوضاع فرهنگي و بين مشكلات موجود در راه توسعهتوسعه و گسترش
مدارس ومراكز آموزشي به شرح خاطراتي از جنگ جهاني اول و دوم، اشغال بخش هايي از
خاك ايران توسط سربازان بيگانه، اوضاع آذربايجان و اعلام خودمختاري آن از سوي پيشه
روي پرداخته و سپس نحوة عملكرد استانداران آذربايجان، وزيران فرهنگ، نخست وزيران و
برخيديگر از رجال عصر پهلوي را به نقد كشيده است. مطالعة اين گفت و گو كه قبلاً در
شمارة فصلنامه تاريخ معاصر ايران، سال3، پاييز 1378، به چاپ رسيده، علاوه بر اين
كه اطلاعات دست اول و بازگو نشده اي را بيان مي كند، خوانندگان را با شخصيت، منش و
سيره عملي يكي از رجال پيشين آشنا مي نمايد. خدايش بيامرزد كه از تمام تمتعات
زندگي به اندك اكتفا كرده و پاي همت در
دامن قناعت كشيده بود. او در شانزدهم دي ماه يك هزار و سيصد و هشتاد و يك خورشيدي
چهره در نقاب خاك كشيد و در بهشت زهراي تهران براي هميشه آرميد.
تعدادی از مهمترین عناوین و سر فصل های گفت و گوهای پیش رو:
خاطراتی از آذربایجان دورهی پیشه وری/ بازدید از مراکز فرهنگی اروپا و رهاوردهای آن/بازدید شاه از دانشسرای تبریز/ دوران های وزارت دکتر حسابی، دکتر سنجابی ، دکتر آذر رضا جعفری و .../ چند خاطره از دکتر امینی / سفرهای شاه به آذربایجان / اقداماتی کهبرایاحداثمدارس و نامگذاریآنهاانجام گرفت/درمدرسهعالیدختران و ...(دههاعنواندیگر)
نوشتن نظر جدید