گفت و گو با دکتر محمد عبدالله گرجی - چاپ اول
گفت و گو و تنظیم: مرتضی رسولی پور
چاپ اول: 1393
قیمت:6500تومان
صفحات:102
واحد تاریخ شفاهی موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران از ابتدای فعالیت
خود همواره کوشیده خاطرات رجال و شخصیت های علمی، فرهنگی، سیاسی و نظامی را
که از دوران قاجاریه و پهلوی اطلاعاتی دارند ، از طریق مصاحبه و گفتگو ،
ثبت ، جمع آوری و منتشر نماید .
مجموعه پیش رو گفت و گویی است با دکتر محمد عبدالله گرجی که در 29 فصل ( موضوع محور/ شخصیت محور) ، تنظیم و فهرست
شده و ما در غالب این خاطرات بخشی از چراها و چگونگی های نهادهای فرهنگی
،سیاسی، علمی و جریان ساز تاریخ معاصر را به نظاره می نشینیم . در واقع
منظور از گفت و گو مبادله ی تفنن آمیز افکار و اندوخته ها نمیباشد.، بلکه
مواردی چون تلاش برای رسیدن به واقعیت ، درک و فهم اندیشه ی دیگران ،
پاسخ به برخی ابهامات تاریخی و در صورت لزوم نقد و ارائه آنها به جامعه ،
مد نظر است. مصاحبه ها گاه موضوع محور است و گاه شخصیت محور و از این رو
رویکردی تلفیقی دارد و می توان آن را ترکیبی از تاریخ شفاهی و خاطرات
دانست.
آشنایی کوتاه با دکتر محمد عبدالله گرجی:
دكتر محمد عبدالله گرجي
دانش آموخته دانشسراي عالي در رشته تعليم و تربيت و باستان شناسي يكي ديگر از
فرهنگيان قديمي بود كه بعدها از دانشگاه سوربن دكتراي فلسفه و ادبيات اخذ كرد. او
خدمات فرهنگي خود را با تدريس زبان فرانسه در دبيرستان بدر(1320) آغاز كرد . مدتي
بعد به موزة ايران باستان منتقل شد و مترجمي مسيو گدار را به عهده گرفت . معاونت
دبيرستان البرز (1321) ، معاونت مدرسة شرف (1322) ، معاونت دارالفنون (1323 تا
1325) ، بازرسي نخست وزيردر زمان نخست وزيري قوام السلطنه (1325) ، مشاور فرهنگي
وزارت كار ( از اسفند 1325)، رياست اداره آموزش وزارت كار ، بازرس مخصوص فرهنگ
(1326)، رئيس دفتر وزراي فرهنگ ( دكتر عبدالحميد زنگنه، دكتر شمس الدين جزايري و
دكتر كريم سنجابي) ، مدير كل دفتر وزارت فرهنگ (1330)، بازرس مالي وزارت فرهنگ
(1331)، مدير كل اداره تعليمات عاليه (1331)، مدير كل دفتر وزارتي (از 1332 به مدت
4 سال)، مدير كل اداره بازرسي فرهنگ، مدير كل فرهنگ استان تهران (1335 تا 1337)،
نمايندة تهران در مجلس شوراي ملي دورة 20، بازرس عالي وزارتي فرهنگ ، رياست سازمان
رهبري جوانان (1343 تا 1346) ، مشاور اجتماعي نخست وزير ( از 1346 تا 1355) مشاغل
عمده اي بود كه به عهده داشت. نامبرده در 1326 روزنامة دلاور را كه بيشتر ناشر
افكار احمد آرامش بود به مدت 7 ماه منتشر كرد.
در سال 1330 به منظور بازديد از
مراكز فرهنگي، راهي اروپا و آمريكا شد و در سفري ديگر به لهستان و كشورهاي همجوار
و اتريش رفت. ويژگي بارز مصاحبه شونده در دوران خدمت فرهنگي اش، مخالف شديد با حزب
توده و عوامل آن بوده است، نكته ديگر آن كه طرح تأسيس مدارس ملي در زماني كه او
مدير كل فرهنگ استان تهران بود تصويب شد و متعاقب آن دبيرستان هاي هدف، خوارزمي،
آذر و دكتر هشترودي و ... تأسيس گرديد.آن گونه كه خودش نقل مي كرد در دوران جواني،
مخارج تحصيلي خود را با تدريس خصوصي زبان فرانسه به دانش آموزان تأمين مي كرد و
بيشتر اوقات مجبور مي شد مسير بين آب سردار تا دارالفنون را پياده طي كند. از اين
نظر كوشش او و كساني مانند ايشان را در رو آوردن به معرفت، در روزگاري كه امكانات
از هر نظر بسيار محدودتر از امروز بود بايد نوعي مجاهده و خودساختگي به حساب آورد.
او رسالة دكتري خود را در دهة 1340، به راهنمايي پروفسور لازار فرانسوي تحت عنوان
" زندگي نامه وحيد دستگردي" در 500 صفحه به زبان فرانسوي نوشت.مرحوم
دكتر گرجي در 28 خرداد 1383 در 87 سالگي در تهران درگذشت و در بهشت زهرا به خاك
سپرده شد.
در باب تهیه و تنظیم گفت و گوی حاضر:
گفت وگوي حاضر در 4 جلسه جمعاً به مدت 3 ساعت و45 دقيقه از ارديبهشت
1377 تا پايان 1380 در دفتر واحد تاريخ شفاهي مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران
انجام گرفته و پيشتر در شماره هاي 21 و 22 فصل نامه تاريخ معاصر ايران ( سال6،
بهار و تابستان 1381) به چاپ رسيده است.
تعدادی از مهمترین عناوین و سر فصل های گفت و گوهای پیش رو:
وزارت فرهنگ در زمان محمد تقی بهار/ همکاری با روزنامه دلاور/ (وضعیت نهاد های فرهنگی) در دوره نخست وزیری دکتر مصدق/ فعالیت های حزب توده در وزارت فرهنگ / ماموریت به آمریکا و ملاقات با هنری گریدی/ ریاست اداره ی فرهنگ استان تهران/ همکاری با حزب ملیون و راه یابی به مجلس شورای ملی/اعتراض فرهنگیان و قتل دکتر خانعلی / سرپرستی سازمان رهبری جوانان و ...
نوشتن نظر جدید