نقش علمای شیعه در رویارویی با استعمار
نویسنده: سلیم الحسنی / ترجمه: محمد
باهر – صفاءالدین تبرائیان
چاپ اول: 1378
قیمت: 1200 تومان
صفحات: 292
بررسی دیدگاهها و موضعگیریهای علمای شیعه
و نقش آنان در برابر استعمار خارجی در
مقطع زمانی دو دهه آغازین قرن بیستم ( 1900-1920م/ 1279-1299 ش) در دو گستره ی
جغرافیایی ایران و عراق ، موضوع مورد بحث در
اثر حاضر است.
از منظر شیعیان در پی غیبت دوازدهمین امام شیعیان ، در ابتدا نائبین خاص امام زمان
(عج) و سپس علما ، فقها و مرجعیت شیعه ،
روشنگر احکام شرعی ، حجت خدا در زمین و فریاد رس جریانات و جوامع شیعی به هنگام
نصرت خواهی بوده اند و همواره مراجع و
علماء از رهبری مشروع و مقبولی در بین جوامع شیعی برخوردار بوده اند ، با پیدایش شکل نوین استعمار در اواخر قرن
نوزدهم ، طرحها و برنامه هایی به منظور استعمار فزون تر کشورهای کمتر توسعه یافته
و بویژه ملل مسلمان ، مورد توجه دولتهای غارتگرغرب قرار گرفت و از همین زمان است
که ما شاهد ایفای نقش بارز علمای شیعه بمنظور رویارویی با تحریکات و فعالیهای
استعمارگرانه میشویم و این اثر نیز مشخصا
به قصد بررسی کیفیت و چگونگی این رویارویی ها ، توسط سلیم الحسنی به نگارش
در آمده است.
بررسی فصول کتاب:
کتاب دارای مقدمه و 5 فصل است و در انتها
به ارائه بیش از 20 صفحه اسناد نوشتاری و تصویری (مرتبط با موضوع) پرداخته است.
فصل اول(طرح شیعه در مشروطیت): به طرح شیعه در نهضت قانون خواهی ، انقلاب مشروطیت
و تدوین قانون اساسی ، اختلاف دیدگاه علماء و تقابل آنان با محمد علی شاه اختصاص
دارد.
فصل دوم( موضعگیری شیعه در برابر فعالیتهای استعمارگران): موضعگیری شیعه در برابر
فعالیتهای استعمار گرایانه ی نو را مورد
بررسی قرار می دهد و سپس به واکنش جهانی
علمای تشیع در خصوص حضور نظامی استعمار ایتالیا در لیبی و صدور احکام جهاد از سوی
علمای عتبات عالیات میپردازد ، در انتها نیز اعلام جهاد در ارتباط با هجوم قوای
روس به ایران مورد بررسی و تفسیر قرار می گیرد.
فصل سوم( فعالی مسلحانه شیعیان در جنگ جهانی دوم): به جنبش مسلحانه ی شیعیان در
خلال جنگ جهانی اول و اعلان حکم جهاد از سوی علمای شیعه(ایرانی و عراقی) در برابر یورش انگلیسی ها به عراق اختصاص دارد .
فصل چهارم( قیام نجف و نگاهی نو به موضعگیریهای سید محمد کاظم یزدی): در این قسمت
که مهم ترین بخش کتاب نیز می باشد ، نگاهی نو به موضعگیری های آیت الله سید محمد
کاظم یزدی افکنده شده است( با تکیه بر اسناد و مدارک بازیافته از بیت سید
عبدالعزیز طباطبایی یزدی). در این بخش واقعه قیام نجف به سال 1918م/1336ق
علیه انگلیس و نقش بسزای آیت الله یزدی در آن ، مورد بررسی و واکاوی قرار
گرفته و به زعم پژوهشگران این قیام مقدمه
ی استقلال این کشور به سال 1299 ش/ 1920
م را موجب میشود و بیرون آمدن عراق از زیر
یوق انگلیس را باعث می شود. در این بخش به رخدادهای ایران و طرابلس در آن دوران
نیز اشاره ای مختصر خواهد شد.
فصل پنجم( جنبش های استقلال طلبانه شیعیان
، از صلح طلبی تا مبارزه جویی) : رویکرد صلح صلحجویانه و استقلال طلبانه ی شیعیان
طی سالهای 1918 -1920 م به رهبری روحانیان که منجر به مبارزه جویی و تکاپوی حاصله
منتهی به انقلاب استقلال عراق گردید ، بررسی شده است. موضوع انجام همه پرسی در شهر های نجف ، کربلا ،
کاظمین و بغداد نیز مطمح تحقیق واقع شده است .
نوشتن نظر جدید