افول مشروطیت – زندگینامه سیاسی دکتر منوچهر اقبال
نویسنده: مظفر شاهدی
چاپ: 1389
قیمت : 13000 تومان (جلد سخت)
صفحات : 744
همانگونه که از عنوان کتاب برمی آید، کتاب
حاضر به بررسی و تحلیل تاریخی زندگی و حیات، عمدتا، سیاسی دکتر منوچهر اقبال پرداخته
است. دکتر منوچهر اقبال فرزند حاجی میرزا ابوتراب اقبال التولیه (مقبل السلطنه)،
در سال 1287ش، در مشهد متولد شد و در 4 آذر 1356، در تهران درگذشت. خاندان اقبال پیشینه چندانی در تاریخ ایران ندارد و اقبالها در زمره خانواده هایی
قرار می گیرند که همزمان با کودتای 1299 و از قبل قدرتیابی رضاشاه و سلسله ی پهلوی در عرصه سیاسی – اجتماعی ایران شکل می
گیرند و خودی نشان می دهند ، اثر پیش رو
قصد دارد به این پرسش اساسی پاسخ دهد که روند شکل گیری و سپس پایداری و تحکیم موقعیت
خاندان اقبال و بطور مشخص شخص دکتر منوچهر
اقبال ( نخست وزیر ایران 1336-1339 ش) بر چه پایه و بنیانهایی استوار بوده است ؟ ونیز رجال نقش آفرین این خانواده در تحولات
سیاسی- اجتماعی ایران در عصر پهلوی چگونه و
به چه اندازه موثر واقع شده اند؟
در واقع با توجه به آنکه اقبالها و بیش از همه منوچهر اقبال در مواردی چون :تصمیم سازیهای نفتی ، افزودن به نفوذ روز افزون آمریکا و انگلیس در
جریان سیاستگذاریها ، تشکیل مجلس موسسان ،
جریان سازی در غالب احزاب سیاسی
، تغییر پاره ای از مفاد قانون
اساسی ، ایجاد سلطه امنیتی-حکومتی بر
مراکز آموزش عالی و موارد پر شمار
دیگر ، نقس بسیار موثری در حاکمیت
پهلوی داشته اند . ، اثر حاضر در صدد آن
بر آمده تا با ارائه اسناد و منابع معتبر تاریخی و در قالب
نه فصل مجزا که ارتباط تنگاتنگی هم
با یکدیگر خواهد داشت ، پیشینه و کارنامه سیاسی - اجتماعی و اداری
خاندان اقبال ( بطور کلی و مجمل) و شخص دکتر منوچهر اقبال ( بطور خاص و
مفصل) را مورد تجزیه و تحلیل تاریخی قرار
دهد و بدین طریق ضمن پاسخ به بعضی شبهات تاریخی و معلوم گشتن زوایای
تاریک و ماهیت بسیاری از جریانات سیاسی-اجتماعی در عصر پهلوی دوم ، زیانهای ناشی از دهها سال عملکرد سیاسی-اداری
این خاندان را نیز بر مردم ایران معلوم
گرداند.
فهرست مطالب کتاب :
افول مشروطیت
پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: پیشینه خانوادگی و روند شکل گیری
شخصیت سیاسی-اداری دکتر منوچهر اقبال تا پایان دوره حکومت رضاشاه
-پبشینه خانوادگی
-حاجی میرزا ابوتراب
-بازماندگان میرزا ابوتراب مقبل السلطنه
-زندگی و فعالیتهای دکتر منوچهر اقبال تا
پایان دوره سلطنت رضاشاه (1287-1320ش)
-تولد و تحصیلات
-خدمت نظام وظیفه سربازی
-خدمات اداری-پزشکی دکتر اقبال در دوره رضاشاه
(1314-1320ش)
فصل دوم: زندگی سیاسی دکتر اقبال در هفت ساله
نخست سلطنت محمدرضاشاه
-معاونت وزارت بهداری (17مرداد 1321-10 شهریور
1323)
-کفالت وزارت بهداری در کابینه محمد ساعد
مراغه ای (11شهریور 1323-18آبان 1323)
-وزارت بهداری در کابینه های پنجگانه قوام
(بهمن 1324-آذر 1326)
-کابینه اول
-کابینه دوم
-کابینه سوم
-کابینه چهارم
-کابینه پنجم
فصل سوم: فعالیتهای فرهنگی و مناصب
اداری-سیاسی دکتر اقبال (از سال 1326 تا پایان دوران نخست وزیری دکتر مصدق)
-تدریس در دانشگاه
-وزیر فرهنگ در کابینه عبدالحسین هژیر
1-تعلیمات دینی در مدارس ابتدایی
2-تز جدایی سیاست از فرهنگ
3-قانون تحدید مطبوعات
-دکتر اقبال در کابینه های ساعد مراغه ای
-دکتر اقبال در کابینه نخست ساعد
1-دکتر اقبال در وزارت راه
2-دکتر اقبال وزیر بهداری
3-دکتر اقبال وزیر فرهنگ
4-دکتر اقبال وزیر کشور در کابینه ساعد
-واقعه سوءقصد به شاه در دانشگاه تهران
-برقراری حکومت نظامی و گسترش خفقان
-حضور دکتر اقبال وزیر کشور در مجلس شورای ملی
و غیرقانونی شدن فعالیت حزب توده
-دستگیری آیت الله کاشانی
-تداوم اختناق و مقدمات تشکیل مجلس موسسان
-انتخابات مجلسین شورای ملی و سنا
5-دکتر اقبال در وزارت راه
6-حضور مجدد دکتر اقبال در وزارت راه کابینه
ساعد
-دکتر اقبال در کابینه منصورالملک
-دکتر اقبال مشمول طرح بند(ج) تصفیه کارمندان
دولت
-دکتر اقبال استاندار آذربایجان و رئیس
دانشگاه تبریز
-گزارش از فعالیت های دکتر اقبال از شهریور 1330
تا 28 مرداد 1332
فصل چهارم: زندگی سیاسی-اداری دکتر منوچهر
اقبال از سال 1332 تا آغاز سال 1336
1-دکتر اقبال در مجلس سنا
2-دکتر اقبال رئیس دانشگاه تهران
-بازگشت استادان اخراجی
-خفقان سیاسی دانشگاه
-مخالفت با دولت زاهدی
-اقدامات رفاهی، عمرانی، تحصیلی و تشریفاتی
-اقدامات عمرانی
-مسافرت به آمریکا
-مقالات و نوشته های دکتر اقبال پیرامون
دانشگاه و دانشگاهیان
-ریاست دانشکده پزشکی
-پایان ریاست دکتر اقبال بر دانشگاه تهران
3-دکتر اقبال وزیر دربار شاهنشاهی
فصل پنجم: دوران نخست وزیری دکتر منوچهر اقبال
(1336-1339ش)
-روند و دلایل نخست وزیری
-دکتر اقبال نخست وزیری فرمانبردار
--روابط دکتر اقبال نخست وزیر با مجلس شورای
ملی
-لوایح انقلابی دولت دکتر اقبال
-قراردادهای نفتی جدید
-تشکیل و آغاز فعالیت ساواک
-سیاستهای فرهنگی دولت دکتر اقبال
-پیمان بغداد (سنتو بعدی)
-مسئله بحرین
-روابط ایران و عراق
-روابط ایران و اسرائیل
-روابط با آمریکا
-روابط با شوروی
-برکناری ابتهاج از ریاست سازمان برنامه
-کودتای سرلشکر ولی الله قرنی
-مخالفان سیاسی
-مخالفت علما و روحانیون
-اوضاع اقتصادی-تجاری و معیشتی
-بحران مدیریت و فساد اداری
-بازی دموکراسی
-انتخابات حزبی تابستان 1339ش
-پایان دوران نخست وزیری دکتر اقبال
فصل ششم: مروری بر زندگی و فعالیتهای سیاسی
دکتر اقبال از شهریور 1339 تا آبان 1342
-تداوم انتخابات
-دکتر اقبال و بحران در حزب ملیون
-تداوم بحران و خروج فرارگونه دکتر اقبال از
کشور
-حزب ملیون دکتر اقبال در سراشیبی سقوط
-دکتر اقبال در خارج از کشور (1320-1342ش)
فصل هفتم: دکتر اقبال مدیر عامل شرکت ملی نفت
ایران (1342-1356ش)
-مدیریت بر شرکت ملی نفت ایران
-دکتر اقبال در عرصه تصمیم سازیهای نفتی
فصل هشتم: پرده هایی دیگر از زندگی و
فعالیتهای دکتر اقبال
-دکتر اقبال و شاه
-نشانهای افتخار
-همسر و دختران دکتر اقبال
-جمعیت یاران
-طرح ترور دکتر اقبال
-دکتر اقبال و حسنعلی منصور
-دکتر اقبال و امیرعباس هویدا
-دکتر اقبال و حزب ایران نوین
-تلاش دکتر اقبال جهت انتصاب به وزارت دربار
-روابط دکتر اقبال با رجالی دیگر
-حمایت دکتر اقبال از حزب رستاخیز
-عضویت دکتر اقبال در انجمنها، موسسات و
بنگاههای مختلف
-اتهام طرفداری دکتر اقبال از سیاست بریتانیا
در ایران
-دکتر اقبال و فراماسونری
-پایان عمر دکتر منوچهر
سخن پایانی
منابع و مآخذ
اسناد نوشتاری و تصویری
فهرست اعلام
نوشتن نظر جدید
