واقعیت و پندار در تاریخنگاری ایران معاصر

واقعیت و پندار  در تاریخنگاری ایران معاصر ( نقد و نظری بر کتاب "ما چگونه ماشدیم") 

نویسنده: سید مصطفی تقوی مقدم 

چاپ اول: 1391 

 صفحات: 187

این اثر مشتمل بر دو بخش است ، بخش اول با عنوان " واقعیت ایران معاصر، آزمون کارآمدی گفتمانها" ، گزارش کوتاه "جریان شناسانه" ای از تحولات ایران معاصر است که در آن به شکل گیری ایران نوین ، ارکان هویتی آن ، خاستگاه جریانهای فکری- سیاسی و چرایی و چگونگی کارآمدی آنها در 150 سال اخیر پرداخته است .
اما بخش دوم در واقع به منزله ی یک مطالعه ی مصداقی  برای بخش اول کتاب است و اهتمام دارد با ارائه تصویری واقع گرایانه و مستند از واقعیت های تاریخی ایران معاصر ، اعتبار مطالب ارائه شده در کتاب " ما چگونه ماشدیم" ، اثر آقای دکتر صادق زیبا کلام( استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران)  را محک بزند. ، این کتاب ( ما چگونه ..) در سال 1373 منتشر شده و تا امروز بطور مکرر تجدید چاپ شده  و از آنجا  که بنظر می رسد اکثر خوانندگان کتاب جوانان باشند  و باز از آنجا که  نویسنده محترم تا به امروز مروج دید گاههای پر ایراد مطرح شده  در کتاب می باشد ، نقد آن از جانب مولف اثر پیش رو ضروری به نظر رسیده است.

مدعای کتاب " ما چگونه ماشدیم" این است که عموم جامعه معاصر ایران ، تحت تاثیر آموزه های مارکسیسم ، دچار توهم توطئه شده اند ، و از این رو علل عقب ماندگی و بی تحرکی خود را به عوامل بیرونی چون استعمار و قوای خارجی نسبت میدهند ، در حالی که همه ی اینها ریشه ی درونی دارد و ریشه های آن را از هزاره ی قبل از قاجار باید دنبال کرد و استعمار نقشی در این عقب ماندگی ها نداشته است.
در این اثر ، مولف از سه منظر " روش شناختی" ، "نگرش تاریخی" ،  و " نسبت دستاوردهای  کتاب با نیازهای امروز ایران"  به نقد کتاب  ما چگونه ما شدیم پرداخته است ، در واقع مولف با استناد به روایت های متواتر و متعدد تاریخی  ، علاوه بر نشان دادن ضعف های  تاریخی در این کتاب ، به استنتاج های نادرست منطقی  و دیگر مطالب قابل مناقشه در کتاب نیز با نگاهی انتقادی  اشاره خواهد کرد و  در مجموع  سعی دارد با ارائه مستندات و مستدلات قابل اعتنا و معتبر ، تصویر یک جانبه ی ارائه شده  توسط آقای زیبا کلام را مخدوش نماید تا بدین وسیله مخاطبان و خوانندگان اثر نقد شده را در نتیجه گیری منطقی تر  و تحلیل واقع بینانه تر راهنمایی نماید.